W dniach 24-26 listopada 2022 r. w Tomaszowie Lubelskim odbyła się Międzynarodowa Konferencja Klubów Europy Karpat „Karpaty. Europa. My”. Organizatorami wydarzenia byli Stowarzyszenie Kluby Europy Karpat, Stowarzyszenie Nowoczesność i Tradycja oraz Powiat Tomaszowski. Partnerem głównym wydarzenia był PKN ORLEN. Pozostali partnerzy – Instytut Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka w Warszawie, Fundacja Instytut Studiów Wschodnich zaś patronat honorowy objął Jarosław Stawiarski – Marszałek Województwa Lubelskiego.
Konferencja to przede wszystkim panele poświęcone różnorodnej tematyce:
„Nowoczesna edukacja”– prowadzący redaktor Łukasz Kot Katolickie Radio Zamość; paneliści Jacek Banaś Zastępca Dyrektora Departamentu Kształcenia Ogólnego i Podstaw Programowych reprezentujący Ministra Przemysława Czarnka, Tomasz Zieliński Poseł na Sejm RP, Monika Żur Dyrektor Zamojskiej Delegatury Kuratorium Oświaty w Lublinie, Jarosław Korzeń wicestarosta tomaszowski.
Dyskusja dotycząca nowoczesnej szkoły była wielowątkowa. Z jednej strony omówiono funkcjonowanie struktury szkolnictwa po likwidacji gimnazjów co skutkowało wydłużeniem cyklu kształcenia w szkołach podstawowych, liceach, szkołach zawodowych i technikach. Z tych zmian szczególnie wydają się być zadowoleni nauczyciele przygotowujący uczniów do egzaminów zewnętrznych. Wskazano na dużą rolę szkolnictwa zawodowego, które jak wynika z danych cieszy się, po bardzo trudnym okresie, coraz większym zainteresowaniem uczniów. Przedstawiono działania rządu w unowocześnianie bazy szkolnej, bez której prawidłowy rozwój zainteresowań uczniów byłby niemożliwy. Wspomniane wsparcie to m.in. programy „Aktywna tablica”, „Laboratoria Przyszłości”, na które przekazano ponad 1 miliard złotych czy też programy edukacyjne jak np. „Poznaj Polskę”. Podkreślono rolę nauczyciela w procesie kształcenia jako osoby mającą być autorytetem dla uczniów i wychowanków, który ma zapewniony przez państwo odpowiedni status zawodowy. Wszyscy paneliści zgodzili się, że nowoczesna szkoła powinna być oparta na tradycji, ponieważ nowoczesność i tradycja powinny się uzupełniać, a nie wykluczać. Szkoła jest jednym z głównych miejsc kształtujących postawy patriotyczne wśród uczniów. Działania te mają nie opierać się tylko na lekcjach historii, ale także należy mobilizować uczniów do aktywnego i świadomego uczestnictwa we wszelkich uroczystościach państwowych, konkursach czy też innych lokalnych wydarzeniach. Nie można także zapominać o roli innych instytucji mających wpływ bezpośredni czy też pośredni na szkołę oraz instytucji, które mają obowiązek ze swojej strony być inicjatorem patriotycznych przedsięwzięć. Wskazano przykłady działalności samorządu powiatowego w Tomaszowie Lubelskim – budowa Łuku Zwycięstwa, Stowarzyszenia Nowoczesność i Tradycja – budowa pomnika Jana Olszewskiego czy też jednej z tomaszowskich szkół – mural poświęcony gen. Józefowi Hallerowi. Podsumowując panel prowadzący jeszcze raz wskazał na wielowątkowość pojęcia nowoczesna szkoła zarówno w aspekcie materialnym jak i społecznym.
„Między informacją a dezinformacją”– prowadząca redaktor Magdalena Uchaniuk Radio WNET; paneliści Jacek Karnowski redaktor naczelny Tygodnika Sieci oraz Antoni Trzmiel redaktor Polskie Radio SA.
W panelu były poruszane kwestie w jaki sposób we współczesnym świecie przepełnionym natłokiem informacji młodzi ludzie powinni się chronić przed dezinformacją.
Według panelistów we współczesnym świecie naznaczone emocjami środki bezpośredniego przekazu często są wykorzystywane w bardzo dużej skali przeciwko ich odbiorcom, szczególnie przeciwko młodzieży. Atakowana jest nie tylko prawda, ale również rodzina i podstawowe wartości. Walka z przekazywaną nieprawdą i kłamstwem jest zadaniem dla naszego państwa, naszych elit, przywódców i dla dorosłych, ale także każdy z nas musi się starać żyć w prawdzie, żeby tej prawdy poszukiwać. Warto zachować ostrożność jeśli słyszymy jakąś sensacyjną informację, która ma nami manipulować. Możliwości weryfikacji informacji są obecnie bardzo duże, chociażby oparcie się na innych źródłach wiadomości. Nie zawsze możemy wierzyć emocjom, natomiast w celu weryfikacji informacji warto poświęcić wysiłek intelektualny i nabyte w tej kwestii doświadczenia. Należy kierować się również intuicją i zaufaniem oraz opierać swoją wiedzę na faktach. Obecnie szczególnie wśród młodzieży istnieje potrzeba wspólnoty, kontaktów bezpośrednich, co ogranicza ryzyko zamknięcia w bańce informacyjnej, która jest przyporządkowana i spersonalizowana wyłącznie pod młodzież.
Poruszona została również kwestia czy w przekazie bardziej liczą się fakty czy narracja. Uznano, że tych dwóch spraw nie da się do końca rozdzielić, obie sfery są ważne, jednak fakty bronią się same.
„Karpaty. Europa. My” – prowadzący Jarosław Korzeń; paneliści prof. Maciej Szymanowski Dyrektor Instytutu Współpracy Polsko-Węgierskiej im. Wacława Felczaka reprezentujący również ministra Marka Kuchcińskiego oraz Teresa Pamuła Poseł na Sejm RP.
W panelu wyjaśniono ideę Klubów Europy Karpat, która opiera się na współpracy regionalnej państw Europy Środkowo-Wschodniej w dziedzinie społecznej, politycznej, kulturowej i ekonomicznej oraz budowaniu przyszłości wśród młodych ludzi. Podkreślono rolę Polski i Polaków w Europie i na świecie. Wspomniano również o Stowarzyszeniu Klubu Kobiet Karpat oraz wyjątkowości i misji członkiń Klubu. Podstawowym celem funkcjonowania Stowarzyszenia jest podtrzymanie tradycji chrześcijańskich, opierających się na wartościach fundamentalnych (ważnych przez wiele pokoleń i dla różnych pokoleń oraz narodów), a także na rodzinie. Zachęcano do zakładania organizacji umożliwiających samorealizację i rozwój osobisty, wzmacnianie więzi międzynarodowych.
Odniesiono się do wartości chrześcijańskich, tj. sprawiedliwość, roztropność, umiarkowanie, odwaga i ich roli we współczesnym świecie. Stwierdzono, że świat bez wartości chrześcijańskich nie mógłby poprawnie funkcjonować, w każdym człowieku jest potencjał dobra. Podkreślono rolę kobiety w rodzinie oraz wskazano na istotność więzi, współpracy międzypokoleniowej, otwartości na ludzi i nowoczesność.
„Handel w czasie wojny, bezpieczeństwo żywnościowe”– prowadzący Henryk Karwan Starosta Tomaszowski; paneliści prof. Oksana Juriniec Katedra Zagranicznej Działalności Gospodarczej i Celnej Politechniki Lwowskiej, Viktor Prytulko Prezes Zarządu Funduszu Rozwoju Samorządów „Switanok” Ukraina, Szakáli István Loránd Dyrektor Instytutu Europy Środkowej Fundacji Századvég Węgry, Piotr Błażewicz Członek Zarządu Krajowej Grupy Spożywczej.
Działania wojenne mają negatywny wpływ na politykę żywnościową całego świata. Ukraińskie rolnictwo oraz gospodarka mają strategiczne znaczenia dla światowego bezpieczeństwa. Produkcja oraz dystrybucja żywności – zarówno wewnątrz kraju jak i na zewnątrz jest wielce utrudniona. Bardzo ważna jest współpraca transgraniczna Ukrainy, szczególnie z Polską. Polskie porty przejęły rolę portów ukraińskich w światowym łańcuchu dostaw. Uczestnicy panelu podkreślili, że dzięki współpracy zwiększamy nie tylko, bezpieczeństwo Polski i Ukrainy, ale także, poprzez możliwość bezpiecznego handlu żywnością – bezpieczeństwo całej Europy i świata.
Węgry rozwijają szczególnie współpracę gospodarczą w ramach Grupy Wyszehradzkiej. Wspólna historia i tradycja determinują i ułatwiają stosunki sąsiedzkie. Węgry na przestrzeni ostatnich lat podjęły szereg inwestycji, opartych także na funduszach europejskich mających na celu rozwój bezpieczeństwa żywnościowego regionu. Panelista wskazał, iż Węgry wspierają Ukrainę między innymi poprzez zwiększony tranzyt i możliwość eksportu ukraińskich płodów rolnych przez swoje terytorium.
Paneliści podkreślili, że już od wielu lat relacje samorządów były bardzo szerokie i rozwijały się w wielu dziedzinach. Wybuch wojny postawił przed samorządami regionu zupełnie nowe problemy i zadania. Polska wspiera Ukraińców poprzez bezprecedensową pomoc uchodźcom ukraińskim w naszym kraju, jak również działa jako punkt logistyczny pomocy humanitarnej. W powiecie tomaszowskim w pierwszych dniach konfliktu utworzono punkt recepcyjny oraz punkt zbiórki darów dla Ukrainy pochodzącej z całego świata. Tomaszów Lubelski stał się ważnym miejscem pomocy zarówno dla uchodźców, jaki i miejscem składowania i późniejszego przekazywania pomocy na Ukrainę.
Wybuch wojny postawił polski sektor żywieniowy w niespotykanej wcześniej sytuacji. Uczestnicy dyskusji zgodzili się że zadanie tranzytu ukraińskiego zboża przy jednoczesnej ochronie polskich rolników było zadaniem niełatwym, ale zrealizowanym wzorowo. Rozwój infrastruktury transportowej, magazynowej pozwolił sprawnie realizować zadania dotyczące bezpieczeństwa żywieniowego. Podkreślono, że rząd polski poprzez Krajową Grupę Spożywczą prowadzi działania pozwalające bezpiecznie patrzeć na przyszłość polskiego rolnictwa i sektora spożywczego.
„Węglowodory, gaz, atom i OZE”– prowadzący redaktor Jacek Bieniaszkiewicz Radio Lublin; paneliści Ireneusz Zyska Sekretarz Stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska Pełnomocnik Rządu ds. Odnawialnych Źródeł Energii, Dariusz Dumkiewicz Zastępca Prezesa ds. Handlu i Inwestycji LW Bogdanka SA, Grzegorz Jóźwiak Dyrektor Biura Technologii i Paliw Syntetycznych PKN ORLEN, Grzegorz Dolecki Wiceprezes Zarządu ds. Operatora PGE Dystrybucja SA.
Dyskutanci zwrócili uwagę, że najistotniejszym zadaniem dla polskiej energetyki jest niezależność energetyczna kraju. Polski sektor energetyczny opiera się w przeważającej mierze na paliwach kopalnych. Coraz większe a nawet strategiczne znaczenie mają jednak odnawialne źródła energii – energetyka wiatrowa, fotowoltaika, geotermia, biogaz czy biomasa. Wybuch wojny przyśpieszył procesy dywersyfikacji energetycznej. Działania Polski w tej sferze prowadzone są dwutorowo – zapewniamy dostępność tradycyjnych paliw np. poprzez gazoport w Świnoujściu czy Baltic Pipe, jak również bardzo wspieramy programy związane z odnawialnymi źródłami energii. Podsumowując dyskusję paneliści podkreślili że strategicznym celem polskiej strategii energetycznej jest budowa elektrowni atomowych.
Węgiel kamienny jest głównym źródłem energii dla polskich gospodarstw domowych. Rosyjska agresja na Ukrainę wpłynęła na zmianę dotychczasowego funkcjonowania rynku węgla. Polskie kopalnie zwiększają wydobycie i ułatwiają pokrycie zapotrzebowania na węgiel przez zimą. Szukają także nowych lokalizacji pozyskiwania węgla. Jednocześnie rozpoczęto szeregi inwestycji infrastrukturalnych które znacząco poprawią funkcjonowanie kopalni oraz ich wpływ na środowisko. Prowadzący dyskusję zwrócił uwagę na projekty – rekultywacji hałd oraz instalacji farm wiatrowych na hałdach oraz odwierty pod poszukiwania węgla koksowego także w powiecie tomaszowskim.
Dyskusja na temat wodoru miała wielowątkowy charakter. Podkreślono że obecnie w Polsce produkuje się wodór z gazu ziemnego. Głównym kierunkiem rozwoju produkcji i wykorzystania wodoru jest produkcja wodoru odnawialnego z wykorzystaniem biogazowni oraz przetwarzania odpadów.
Eksploatacja sieci elektroenergetycznych jest w Polsce niezagrożona. Niezależnie od pozyskiwanych źródeł energii system przesyłania energii jest zabezpieczony. Jako przykład doskonałego działania wskazano przykład dołączenia miliona prosumentów do systemu. Ogromna liczba instalacji przydomowych realnie wpływa na zdywersyfikowanie źródeł energii elektrycznej. Paneliści wskazali na doskonałe działanie i wykorzystanie ogólnopolskich programów m. in. Czyste Powietrze oraz Mój Prąd.
Dziękujemy wszystkim za tak liczny udział w panelach. Podczas przerw można było skosztować lokalnych wyrobów przygotowanych przez lokalne koła gospodyń wiejskich oraz obejrzeć występ Zespołu Pieśni i Tańca Roztocze.
