Powiat Tomaszowski, Starostwo Powiatowe w Tomaszowie Lubelskim
Powiat Tomaszowski, Starostwo Powiatowe w Tomaszowie Lubelskim
“LAS LIPOWY W UROCZYSKU BUKOWIEC” – Rezerwat leśny częściowy o powierzchni 12,41 ha, utworzony w 1967 r. w pobliżu miejscowości Kolonia Hopkie, w gminie Jarczów, w nadleśnictwie Tomaszów Lubelski.
Utworzony został, celem zachowania fragmentu naturalnego lasu lipowego. Jeszcze na początku XX wieku gatunkiem panującym na obszarze obecnego rezerwatu był dąb, zaś domieszkę stanowił buk, lipa i grab. Silne mrozy zimą 1928/1929 r. spowodowały bardzo duże szkody w drzewostanach dębowych, ucierpiał również buk. Usunięto wówczas ponad 300 drzew. Taka sytuacja stworzyła warunki do rozwoju lipy, która w warunkach bardzo żyznego siedliska weszła w górne piętro stając się gatunkiem dominującym. Pojedyncze jej egzemplarze osiągają tu 100 cm obwodu (pomiar w pierśnicy, to znaczy na wysokości 1,3 m) i 29 m wysokości. Dąb jest obecnie w rezerwacie gatunkiem ustępującym, bardzo słabo odnawiającym się wskutek zacienienia. Kilka drzew ma charakter pomnikowy i osiąga 120 cm w pierśnicy oraz 29 m wysokości. Znaczny udział w drzewostanie rezerwatu ma buk, który miejscami tworzy piętro podokapowe, miejscami zaś jest gatunkiem współpanującym. Buk występuje na obszarze całego rezerwatu wykazując dużą dynamikę rozwoju i wytrzymując konkurencję grabu. Odnawia się w sposób naturalny. Około 10 buków ma charakter pomnikowy, osiągając 86-112 cm w pierśnicy i wysokość 28-35 m. W domieszce występuje również sosna, brzoza, wierzba, klon pospolity, jawor, osika, czereśnia i wiąz (górski i polny). Z roślin chronionych na terenie rezerwatu występują: wawrzynek wilczełyko, orlik pospolity, lilia złotogłów, podkolan biały, kruszczyk szerokolistny, listera jajowata i gnieźnik leśny.
“NOWINY”
Rezerwat częściowy, torfowiskowy utworzony w 1999r., o powierzchni 3,80 a, w pobliżu wsi Nnowiny, w gminie Susiec. Rezerwat utworzony w celu zachowania roślinności wodnej i torfowiskowej bagienek śródleśnych. Obejmuje szereg niewielkich, bardzo płytkich jeziorek śródleśnych, otoczonych wąskim pasem torfowisk przejściowych. Jego sąsiedztwo stanowią młode drzewostany sosnowe. Z roślin chronionych i rzadkich występują tu: grzybień północny, rosiczki (okrągłolistna, pośrednia i długolistna), bagno zwyczajne, turzyca bagienna, bagnica torfowa, bobrek trójlistkowy.
“PIEKIEŁKO”
Rezerwat ścisły, geologiczny, o powierzchni 1,24 ha, utworzony w 1962 roku w pobliżu miejscowości Łaszczówka, w gminie i nadleśnictwie Tomaszów Lub. Utworzony dla zachowania skupiska 68 głazów narzutowych (piaskowce krzemieniowe) przyniesionych przez lodowiec. Największe z nich mają do 10 m obwodu. Powierzchniowe badania archeologiczne wykazały, iż jest to prawdopodobnie prasłowiańskie miejsce kultowe. Ma ono charakter budowli ziemnej, w postaci wałów o wysokości od 4 do 6 m, które obecnie mają u podstawy 20 do 30 m szerokości. Usypane są z pisaku i otaczają pierścieniem pole o średnicy ok. 50m.. Na nim, a częściowo i na wałach, pozornie bezładnie, spoczywają głazy. Na części z nich widoczne są miseczkowate zagłębienia, mogące być wynikiem ludzkiej działalności. Miejsce to nazwane jest przez miejscową ludność “Piekiełkiem” lub “Uroczyskiem”.
“PRZECINKA”
Rezerwat leśny, o powierzchni 32,91 ha, utworzony w 1998 roku w miejscowości Werechanie, w gminie Rachanie. Utworzony celem ochrony pozostałości kompleksów starodrzewia bukowego z licznymi sędziwymi o okazałych rozmiarach drzewami, ok. 10 km poza absolutną granicą jego zasięgu. Największe kresowe stanowisko tego gatunku.
“SKARPA DOBUŻAŃSKA”
Rezerwat częściowy, stepowy o powierzchni 5,07 ha, utworzony w 1989 r. w miejscowości Mikulin, w gminie Tyszowce, położony na prawym zboczu doliny Huczwy pomiędzy Dobużkiem a Mikulinem. Celem jego utworzenia było zachowanie zbiorowisk roślinności kserotermicznej. W rezerwacie tym występuje wiele rzadkich roślin np.: oman wąskolistny i szorstki, turzyca niska, ożota zwyczajna, zawilec wielkokwiatowy, szczodrzec ruski, pajęcznica gałęzista, szparag, przetaczniki (ząbkowany, rozesłany i pagórkowy), pierwiosnka lekarska. Rośnie tu też, spotykany na Lubelszczyźnie jedynie w kilku stanowiskach – żmijowiec czerwony. W rezerwacie występują też bardzo licznie przedstawiciele fauny typowej dla tych stanowisk. Oprócz wielu gatunków owadów i ryjkowców żyje tu kolonia kilkudziesięciu susłów perełkowanych oraz tchórz stepowy.
“SKRZYPNY OSTRÓW”
Rezerwat częściowy, florystyczny , o powierzchni 1,77 ha utworzony w 1967 r. w nadleśnictwie Tomaszów Lub, w pobliżu siedziby leśnictwa Skrzypny Ostrów (2km), w gminie Tarnawatka. Został utworzony w celu zachowania fragmentu starego lasu naturalnego pochodzenia, ze stanowiskiem modrzewia polskiego. Modrzew polski jest endemicznym polskim gatunkiem występującym licznie tylko w Górach Świętokrzyskich., ubogie jego stanowiska rozsiane są głównie w pasie Wyżyn Środkowopolskich. Tak więc znajdujące się tu skupisko modrzewia jest stanowiskiem kresowym, jednym z najdalej wysuniętych na wschód. Liczy18 modrzewi o obwodach od 32 do 92 cm i wysokości od 29 do 36 m.. Jest zagrożone sukcesją buczyny, ponieważ obecne warunki siedliskowe znacznie utrudniają naturalne odnowienia. Dopiero , w roku 1990, po raz pierwszy w historii rezerwatu, zaobserwowano naturalne odnowienia modrzewia, co daje nadzieję na zachowanie go w rezerwacie. Rezerwat położony jest w obrębie kompleksu leśnego Werechanie. W drzewostanie przeważają: buk pospolity, dąb szypułkowy i sosna pospolita, w domieszce występuje: osika, grab zwyczajny, jodła pospolita i brzoza brodawkowata. Na wschód od rezerwaty przebiegają granice naturalnego, gromadnego zasięgu jodły (w odległości ok.3 km) i buka (ok.15km).
“JALINKA”
Rezerwat zlokalizowany w miejscowości Siedliska (gm. Lubycza Król.) w kompleksie leśnym przylegającym do granicy Państwa. Powierzchnia 3,80 ha. Ochroną objęte naturalne stanowisko grądowe z udziałem jodły, rzadkich i chronionych gatunków runa oraz skamieniałymi drzewami licznie występującymi – leśna ostoja genowa.
“ZAROŚLE”
Rezerwat leśny, o powierzchni 64,02 ha, utworzony w 1998 roku w miejscowości Ulów, w gminie Tomaszów Lub. Utworzony celem ochrony lasów jodłowo-bukowych (starodrzewu jodły 110-letniego , pojedyncze okazy do 130 lat), z udziałem sosny, świerka, grabu i lipy.
“MACHNOWSKA GÓRA”
Rezerwat zlokalizowany w gminie Lubycza Królewska na północno-zachodnim stoku Machnowskiej Góry. Powierzchnia 25,30 ha. Ochroną objęte stanowisko roślinności kserotermicznej – florystyczna ostoja genowa.
