• W Światowy Dzień Konsumenta mówimy o zrównoważonej konsumpcji.
• Wymarzone wakacje, remont czy nowy samochód – cele mogą być różne. Z czego skorzystasz – kredytu czy oszczędności?
• Prezes UOKiK przygotował nowe narzędzie dla konsumentów – kalkulator, który pomaga zaplanować oszczędzanie na różne cele.

Odpowiedzialna konsumpcja to jeden z filarów zrównoważonego rozwoju. Niestety, cechą charakterystyczną naszych czasów jest to, że posiadamy, kupujemy, gromadzimy nadmiernie. Tymczasem kluczem do sukcesu na drodze do zrównoważonego rozwoju jest nawyk oszczędzania, umiejętność zarządzania finansami oraz odkładania nie tylko na czarną godzinę, ale też na możliwe do zaplanowania wydatki. O potrzebie budowania buforów finansowych przypominamy w Światowy Dzień Konsumenta przypadający corocznie 15 marca.

Być oszczędnym i oszczędzać

Polacy mają dość dużą świadomość finansową i ekonomiczną. W międzynarodowych badaniach przeprowadzanych przez Sieć Edukatorów Finansowych (INFE) oraz OECD wypadamy powyżej przeciętnej dla obywateli Europy Zachodniej, jeśli chodzi o zrozumienie takich problemów jak np. wartość pieniądza w czasie, działanie inflacji czy ryzyko inwestycyjne. Do podobnych wniosków prowadzą badania nad poziomem świadomości ekonomicznej przeprowadzane przez Narodowy Bank Polski. Dlaczego więc, choć zdajemy sobie sprawę z korzyści długookresowego oszczędzania, przekuwamy tę świadomość w nawyk sporadycznie?

– Niechęć do oszczędzania wynika nie tylko z trudności w wygospodarowaniu nadwyżki pieniędzy czy rosnących kosztów życia, ale też z braku atrakcyjnej oferty długoterminowych lokat i kont oszczędnościowych wspierających nawyk oszczędzania. Można zapytać gdzie obecnie znajdziemy atrakcyjne oferty systematycznego oszczędzania? A także – dlaczego pewnymi mechanizmami jesteśmy zniechęcani do oszczędzania, a zachęcani niemal wyłącznie do konsumowania i zadłużania się? – zauważa Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Prezes UOKiK apeluje i zachęca sektor bankowy, by wychodził do klientów z lepszą ofertą długoterminowych programów oszczędzania. Tak aby możliwość zaplanowania i zaoszczędzenia pieniędzy na większe wydatki stała się atrakcyjną alternatywą wobec szybkiego zaspokojenia potrzeb przy pomocy kredytu.

By pokazać konsumentom zalety oszczędzania, zrobiliśmy prostą symulację. Konsument planuje wyjechać w daleką podróż w przyszłym roku i chce przeznaczyć na ten cel 10 tys. zł. Zaciąga pożyczkę w 12 ratach. Założyliśmy oprocentowanie na poziomie 18,5 proc.  (tyle obecnie maksymalnie stosuje rynek). Do tego dodaliśmy kredytowane koszty pozaodsetkowe 10 proc. – 1000 zł. W takiej sytuacji wycieczka na kredyt będzie kosztować ok. 12 133 zł, z miesięczną ratą wynoszącą 1011 zł. Oszczędzając, ten sam cel osiągnie przede wszystkim przy znacznie mniejszych comiesięcznych wpłatach 815 zł. Oprocentowanie założyliśmy na nominalnym poziomie 5 proc. (od tego potrącany jest podatek od zysków kapitałowych). Wyliczenia wskazują, że koszt podróży, który jest wynikiem oszczędzania przez rok, wyniesie 9782 zł. Tym samym różnica pomiędzy kosztem wycieczki kredytowanej względem sfinansowanej oszczędzaniem wyniesie w rzeczywistości 2 350 zł i stanowi korzyść ekonomiczną konsumenta. By ułatwić konsumentom decyzje dotyczące wyboru ścieżki osiągnięcia długookresowych i krótkoterminowych celów, przygotowaliśmy nowe narzędzie, które pozwoli oszacować korzyści z regularnego odkładania określonej sumy w planie oszczędnościowym – kalkulator oszczędzania.

Zaplanuj odkładanie pieniędzy z kalkulatorem UOKiK

Kalkulator oszczędzania to nowe narzędzie edukacyjne przygotowane przez Urząd, które ułatwi konsumentom budowanie nawyku odpowiedzialnej konsumpcji i kalkulację tego, co chcą osiągnąć. Pozwoli dobrać strategię do potrzeb – odkładanie pieniędzy długoterminowe albo krótkoterminowe na wybrany cel – wystarczy jedno kliknięcie, by zmienić tryb działania.

Dzięki kalkulatorowi oszczędzania długoterminowego obliczymy korzyść finansową, na jaką możemy liczyć w zależności od wysokości oprocentowania planu oszczędnościowego oraz horyzontu czasowego. Równie łatwo sprawdzimy, jak wpłynie na nasz plan oszczędnościowy systematyczne zwiększanie wpłat albo większy jednorazowy zastrzyk gotówki – np. roczna nagroda.

Kalkulator wspiera także oszczędzanie na wybrany cel, czyli podpowiada, jaką miesięczną kwotą trzeba zasilać plan oszczędnościowy, by zebrać upragnioną sumę w określonym czasie, np. 50 tys. zł w pięć lat. Ta opcja może być przydatna np. dla osób, które planują w przyszłości kupić mieszkanie na kredyt, ale już teraz chcą zacząć odkładać na wymagany wkład własny. Jednak cele mogą być różne, np. remont mieszkania, zakup samochodu czy wymarzona podróż. Program generuje plik pdf z gotowym planem, co ułatwia podzielenie się kalkulacjami np. z osobami wspólnie organizującymi daleką podróż.

Na stronie UOKiK można skorzystać także z trzech innych narzędzi finansowych. Kalkulator wcześniejszej spłaty pozwala określić, jaką część pozaodsetkowych kosztów kredytu powinien nam zwrócić bank, jeśli zdecydujemy się na wcześniejszą spłatę. Z kolei kalkulator zmiany oprocentowania pozwoli sprawdzić orientacyjną wysokość raty w przypadku wzrostu stóp procentowych, jak również to, ile możemy zaoszczędzić dzięki nadpłacie. Dla tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji finansowej, przygotowaliśmy formularz pozwalający sprawdzić, czy mogą zgłosić się po pomoc w spłacie kredytu z Funduszu Wsparcia Kredytobiorców.

Do tej pory kredytobiorcy skorzystali z kalkulatorów łącznie ponad 7 mln razy.

Konsumencie – pamiętaj, że:

• Systematyczność to podstawa skutecznego oszczędzania. Sprawdź, jaką kwotę możesz wpłacać co miesiąc i trzymaj się tego, póki nie osiągniesz celu.
• Marzenia o nawet najdalszych podróżach możesz zrealizować, odkładając stosunkowo niewielkie kwoty. Kluczem jest systematyczność.
• Zawsze warto zaplanować dodatkowy budżet 10-15 proc. na nieprzewidziane wydatki podczas remontu.
• Masz już wybraną markę i model auta? Świetnie! Jednak, planując oszczędzanie, weź pod uwagę nie tylko koszt samochodu, ale także jego ubezpieczenia i eksploatacji.
• Koszt nieruchomości to niejedyny wydatek, który cię czeka. Zaplanuj pieniądze na sporządzenie aktu notarialnego, wykończenie i wyposażenie mieszkania oraz jego ubezpieczenie.